პრაღა – მომაჯადოებელი სამყარო

პრაღა ევროპის ერთ-ერთი ულამაზესი ქალაქია და რამდენჯერაც არ უნდა ეწვიო ქალაქს, მაინც შეუძლებელია ყველაფრის ნახვა. ქალაქი შუასაუკუნეების ხიბლის, მუსიკის, კაფკას, კიშის, ჩეხური ლუდის შარმის მატარებელია. გაეცანით ამ მშვენიერ ქალაქს და თქვენი ინტერესების მიხედვით დატკბით მისი მრავალფეროვნებით.

კარლის ხიდი
კარლის ხიდი მდინარე ვლტავაზე მიეკუთვნება ევროპის უძველეს ქვის ხიდებს. ხიდი ორი კოშკითაა შემოსაზღვრული და მხოლოდ ფეხით მოსიარულეებისთვის არის განკუთვნილი. ამ ხიდზე ყოველთვის სიცოცხლე და ტურისტების გაცხოველებული მოძრაობაა. 

ხიდი ერთმანეთთან აკავშირებს ქალაქის ნაწილებს: მალა სტრანას და სტარე მესტოს. დღეს აქ მხოლოდ ფეხით მოსიარულეები სეირნობენ. 1883 წლიდან ის ცხენოსნებისთვისაც ღია იყო და მე-20 საკუნის დასაწყისში აქ ტრამვაის ხაზიც გადიოდა.

 

ხიდს საფუძველი ჩაეყარა ასტროლოგების მიერ გამოთვლილ თარიღზე 1357 წლის 9 ივლისს. ხიდისთვის ნიმუში იყო რეგენსბურგის ქვის ხიდი. 1870 წლამდე ხიდს პრაღის ხიდი ერქვა. კარლის ხიდი ამავე დროს მუზეუმსაც წარმოადგენს ღია ცის ქვეშ, სადაც მრავალი საინტერესო ქანდაკებაა აღმართული. წმიდანების მრავალრიცხოვანი ფიგურები ამკობენ ხიდის კიდეებს. ყველაზე ცნობილია ჟან ნეპომუკის გამოსახულება. ის ამ ხიდიდან მოლდაუში გადააგდეს.  

 პრაღის სასახლე
 1000 წელია, რაც პრაღის სასახლე ჰრადშინის მთაზე არის არამარტო ქალაქის, არამედ მთელი ერის პოლიტიკური და კულტურული ცენტრი. თავისი სამი სასახლით ის მსოფლიოში ერთ-ერთი უდიდესია. კომპლექსის მშენებლობა IX საუკუნეში დაიწყო, თუმცა არა ახლანდელი მასშტაბებით. დროთა განმავლობაში ის არაერთხელ შეიცვალა. განსაკუთრებით XIV საუკუნეში, როცა სასახლეს მრავალი ნაგებობა დაემატა. პრაღის სასახლე არის ერთმანეთთან დაკავშირებული ბევრი ნაგებობის კომპლექსი, რომლებიც ერთ მთლიანობას ქმნიან. ის მუდმივად განიცდის ცვლილებას და გაფართოებას, ასევე მუდმივად იძენს ახალ ფუნქციებს. დღესაც მას ფრიად საპატიო დანიშნულება ენიჭება: ის არის ჩეხეთის რესპუბლიკის პრეზიდენტის რეზიდენცია. 

 მრავალი ნაგებობა და სანახაობა ეკუთვნის კომპლექსს. როგორიცაა წმიდა ჯვრის სამლოცველო, ნაციონალური გალერეა, I მსოფლიო ომის მსხვერპლთა ხსოვნის ობელისკი, საკათედრო ტაძარი. კომპლექსის გარშემო მრავალრიცხოვანი ბაღებია გაშენებული, როგორიცაა სამეფო ბაღი, სამოთხის ბაღი და სხვა.       პრაღის სასახლე ქალაქის უმნიშვნელოვანესი ღირშესანიშნაობაა.

  პრაღის ციხე-სიმაგრე
პრაღის ციხე-კოშკი ითვლის 13 დამცავ კოშკს და ჭიშკარს, რომლებიც ადრე ძველ პრაღას გარს ერტყა. 65 მეტრიანი ციხე-კოშკი არის შესასვლელი მთაზე ამავალ სამეფო სასახლის გზაზე კარლის ხიდის გავლით.

მშენებლობა 1475 წელს დაიწყო და 400 წელზე მეტხანს გაგრძელდა. დღევანდელი სახე გოტიკური სტილის ნაგებობამ მშენებლობის დაწყებიდან 200 წლის შემდეგ მიიღო. ციხე-კოშკი არის კარლის ხიდის კოშკის ასლი. კოშკში შეიძლება გამოფენის დათვალიერება, რომელიც მოგვითხრობს მის ისტორიას. 

ვიტას ტაძარი
მთაზე აღმართული ტაძარი, რომლის გუმბათი პრაღას გადმოყურებს, არის წმიდა ვიტას სახელობის და პრაღის სასახლის კომპლექსის შემადგენლობაში შედის. ტაძრის გუმბათი 99 მეტრი სიმაღლისაა და ამ სიმაღლიდან ენით აუწერელი ხედი იშლება მნახველების თვალწინ. 

 ტაძრის მშენებლობას მე-10 საუკუნეში ჩაეყარა საფუძველი. მე-14 საუკუნეში პრაღამ მთავარეპისკოპოსის კათედრა მიიღო და 1344 წელს ვიტას ტაძრის მშენებლობა დაიწყო. თავიდან გოთიკური ტაძრის მშენებლობას ფრანგი ოსტატი მათიას ფონ არასი ხელმძღვანელობდა, შემდეგ მას მრავალი სხვა ცნობილი არქიტექტორი შეენაცვლა. 1420 წელს ტაძრის ძირითადი ნაწილის მშენებლობა დასრულდა, მაგრამ საბოლოო სამშენებლო სამუშაოები მხოლოდ 1929 წელს დამთავრდა. დიდებული ხედით გამორჩეული კოშკის გერდით არის ასევე სხვა განსაკუთრებული სანახაობანი, რომელიც ტაძარს უნიკალურობას ანიჭებენ. ტაძრის დიდი ზარი არის სიგიზმუნიდის ზარი. ის იწონოს 17 ტონას და ჩეხეთში ყველაზე დიდი ზარია. 

წმიდა ვიტას ტაძრის ინტერიერი ბრწყინვალედაა მოწყობილი. თვალშისაცემია ძვირფასი ქვებით მორთული ვაცლავის სამლოცველო. პატარა კარი შვიდი საკეტით სამლოცველოს სამხრეთ-აღმოსავლეთ კედელზე გადის სამეფო ძვირფასეულობის საცავში. 

მოცეკვავე სახლი
ის ლამაზ კაბაში გამოწყობილ კეკლუც მოცეკვავე ქალს გავს, მაგრამ ის სახლია. მოცეკვავე სახლი (Tancici dum) ქალაქის ერთ-ერთი მთავარი ახალი ღირშესანიშნაობაა. პრაღაში მას ჯინჯერს და ფრედსაც ეძახიან, რადგან მისი არქიტექტურის საოცარი პლასტიკურობა უდიდეს მოცეკვავეებს ჯინჯერ როჯერსს და ფრედ ასტაირეს გვაგონებს. 

1966 წელს დასრულდა ეს ტალღოვანი შენობა მოლდაუზე. იდეის ავტორი ფრანკ ო.გერია, რომელიც მრავალი მსგავსი ორიგინალური ქმნილების ავტორია. მოცეკვავე სახლის მეზობელი შენობა 1900 წლით თარიღდება. ის აშენებულია ვაცლავ ჰაველის მიერ, რომელიც ჩეხეთის რესპუბლიკის პრეზიდენტის ვაცლავ ჰაველის პაპა იყო.  

ნაციონალური თეატრი
ნაციონალური თეატრი არის ჩეხეთის ხელოვნების და ისტორიის ცენტრალური მონუმენტი. თავისი მდიდარი შემოქმედებითი ტრადიციებით ის ჩეხეთის უმნიშვნელოვანეს კულტურულ კერას წარმოადგენს. აქ გამოიწრთო ჩეხური მუსიკა, კულტურა, ენა. თავად ნაგებობა კი პრაღის უმნიშვნელოვანეს თანამედროვე არქიტექტურას წარმოგვიდგენს.

ნაციონალური თეატრის მშენებლობას საფუძველი 1868 წელს ჩაეყარა. მშენებლობა საკმაოდ დიდხანს გაგრძელდა. პრინც რუდოლფის პატივსაცემად, რომელიც პრაღას სტუმრობდა, 1881 წელს ჯერ კიდევ არდასრულებული თეატრი გაიხსნა ჩეხი კომპოზიტორის, ბედრჟიხ სმეტანას,  ოპერით ’ლიბუსე’. 1883 წელს კი უკვე დასრულებული თეატრის საზეიმო გახსნა მეორედ მოეწყო.

მრავალი წლის მანძილზე თეატრის შენობა არ განახლებულა. 1977-1983 წლებში კი მას სრული სარემონტო სამუშაოები ჩაუტარდა, რის შემდეგაც უკვე 1983 წელს, თეატრის მეორე გახსნიდან ზუსტად 100 წლისთავზე, მესამედ აღინიშნა მისი საზეიმო გახსნა.

ვენცელის მოედანი
მოედანი უფრო მეტად ბულვარს მოგვაგონებს. ვენცელის მოედანი 700 მეტრი სიგრძისაა და ერთ-ერთია ევროპის უდიდეს მოედნებს შორის. ის რესპუბლიკის მნიშვნელოვანი პოლიტიკური შეკრებების ადგილია. მოედანზე უდიდესი დემონსტრაციები იმართებოდა. მაგ 1968 და 1989 წლებში. 1848 წლიდან მოედანს წმიდა ვენცელის სახელი დაერქვა. შუა საუკუნეებში და შემდეგაც პრაღის ამ ცენტრალურ მოედანზე ცხენების ბაზრობა იყო გამართული. 

XIX საუკუნეში გალავანი აიღეს და თხრილები ამოავსეს. მოედანიც მნიშვნელოვნად შეიცვალა. ამავე დროს აქ დაირგო მცენარეები და ხეები, რის შედეგადაც ის ბულვარს დაემსგავსა. 1890 წელს მოედანი დაამშვენა ნაციონალური მუზეუმის ნეორენესანსულმა შენობამ. 1912 წელს მოედანზე ვენცელის ძეგლი აიგო. ვენცელის გვერდით, რომელიც მფარველ წმინდანად ითვლება, ასევე ვნახავთ ოთხ მფარველ წმიდანს: ლუდმილას, პროკოფს, აგნესს და ადალბერტს. ვენცელის მოედანზე ერთმანეთს ენაცვლება ბაროკოს სტილის და თანამედროვე ფასადები. მოედანი გვიანობამდე სიცოცხლით სავსეა. ქალაქის სტუმრებისთვის ის საყვარელი ადგილია. აქ შეიძლება სეირნობა, ყავახანების, ბარების სტუმრობა, მაღაზიების დათვალიერება.

 

ძველი რატუშა და მისი ასტრონომიული საათი
რატუშა გოთიკურ სტილშია აგებული. მშენებლობა დაიწყო 1381 წელს და თანდათან გაფართოვდა. რატუშის დათვალიერება შესაძლებელია ტურისტებისთვის. შენობის კოშკიდან დიდებული ხედი იშლება ძველ ქალაქზე.

 

ასტრონომიული საათი XV საუკუნის ბოლოს დამზადდა რატუშის სამხრეთ კედელზე. საათის ზოგი ნაწილი უფრო ძველია ვიდრე ასტრონომიული ციფერბლატი. XVII საუკუნეში საათს მოძრავი ფიგურები დაემატა: ცნობილი თორმეტი მოციქულის პროცესია. როდესაც სრული საათი შესრულდება, ისინი მოძრაობას იწყებენ. 

 ძველი რატუშა და ასტრონომიული საათი 1945 წელს ძლიერ დაზიანდა და რესტავრაცია ჩაუტარდათ.

ძველი ქალაქის რგოლი
ეს არის საყვარელი შეხვედრების ადგილი. მოედანი არის 9000 კვ.მ. ფართობის. აქ არის მრავალრიცხოვანი კაფეები, ქუჩის მხატვრები, ტურისტების ჯგუფები. ამ მოედანზე ყოველთვის რაღაც ხდება. ულამაზესია სახლების ფასადები, რომლებიც მოედანს გარს ერტყმის. 

მოედანზე სახლების ფუნდამენტები რომანული ან გოთური სტილისაა. ეს ახლა შეინიშნება მხოლოდ  სარდაფებში, რადგან უკვე XII საუკუნეში აქ შენობები აიგო. ამ ფუნდამენტებზე რენესანსის და ბაროკოს სტილის ნაგებობები აშენდა. 

მოედანზე მნიშვნელოვანი სანახაობებია, როგორიცაა ძველი რატუშა ასტრონომიული საათით, ტაძარი, კინსკის სასახლე... მოედნის შუაში არის დიდი რეფორმატორის იან ჰუსის ძეგლი. 

პეტრინის კოშკი
პეტრინის მთაზე აღმართულია 60 მეტრი სიმაღლის კოშკი, საიდანაც ყველა მხრიდან შესანიშნავი ხედია მოლდაუზე, ქალაქზე და ქალაქის საზღვრებზე. კოშკს სახელი დაერქვა იმ მთის მიხედვით, სადაც ის აიგო. მსგავსება ეიფელის კოშკთან არც ისე თვალშისაცემია. პეტრინის კოშკი 1891 წელს აიგო, ეიფელის აგებიდან მხოლოდ რამდენიმე წლის შემდეგ. 

კოშკზე ასასვლელად ჯერ მთაზე ასვლაა საჭირო. ფეხით ასასვლელად 299 საფეხურის ავლა მოგიწევთ. მაგრამ აქვეა საბაგირო გზა, რომელიც ასევე 1891 წელს გაკეთდა. 

1950-იან წლებში კოშკზე სატელევიზიო ანტენა დამონტაჟდა. აქედან მოყოლებული ის პრაღის სატელევიზიო ანძის როლსაც ასრულებს. 1991 წელს კოშკი საზოგადოებისთვის გაიხსნა ხანგრძლივი რეკონსტრუქციის შემდეგ.

მიუნხენი - ბავარიის მშვენება

”ცხოვრების სიმძიმისგან ნახევრად დაზოგილია, ვინც მიუნხენში ცხოვრობს”. ბავარიელი პოეტის ეუგენ როთის ეს გამონათქვამი მშვენივრად ასახავს მიუნხენურ ცხოვრების სტილს. ტურისტებისთვის საყვარელი და ბევრი გერმანელისთვის სასურველი ადგილი არის მიუნხენი. ფართე გამზირები, ბაროკოს სტილის ფასადები ქალაქს სიმდიდრეს და ელეგანტურობას სძენს. 

ამ უდიდეს ამჟამად თანამედროვე ქალაქს არასოდეს  დაუკარგავს ძველებური პატარა ქალაქის შარმი. მიუნხენი გამორჩეულია უამრავი ლუდის ბაღებით და ლუდხანებით, სადაც მუდამ უხვსტუმრიანობაა. 

ბავარია

დასავლეთ ნაწილში არის პანთეონი, სადაც აღმართულია 18 მეტრიანი ბრინჯაოს ქანდაკება. ბავარიის მფარველი ქალის სიმბოლური გამოსახულება არის 18 მ. სიმაღლის ბრინჯაოს ქანაკება. ხვეული კიბით შესაძლებელია  ქანდაკების შიდა სივრცეში ასვლა. აქედან მშვენიერი ხედია ტერეზიის მინდოზე და ქალაქის მიმდებარე ქუჩებზე. 

ტერეზიის ველის ამაღლებაზე პანთეონი აიგო 1843-1853 წლებში. განსაკუთრებული ყურადღება ბრინჯაოს ქანდაკებაზე გაკეთდა, რადგან ეს პროექტი ტექნიკურ შედევრად ითვლება. ქანდაკება ლუდვიგ შვანტალერის მიერ დაპროექტდა მეფე ლუდვიგ I-ის დავალებით და ცნობილი ხელოვანის ფერდინანდ ფონ მილლერის მიერ ჩამოისხა. ლეო ფონ კლენცეს მიერ შექმნილი სამფრთიანი გალერეა წარმოადგენდა ცნობილი ბავარიელი პიროვნებების ხსოვნიდადმი მიძღვნილ ტაძარს, რომლებიც ქვეყნის, მეცნიერების, ხელოვნების წინაშე ღვაწლი მიუძღოდათ. მათ პატივსაცემად ბიუსტები არის აღმართული. 1966 წლიდან ეს ტრადიცია გაგრძელდა. 

მიუნხენის საკათედრო ტაძარი Frauenkirche

ტაძარი შორიდან თვალშისაცემი გუმბათით მიუნხენის სიმბოლოდ იქცა. შთამბეჭდავია ორი 99 მეტრიანი გუმბათიანი კოშკი. სამხრეთის კოშკზე ასვლაც შესაძლებელია. აქედან ქალაქის და ალპების ხედით დატკბობა შეიძლება. 

ტაძარი გოთიკურ სტილშია აგებული. შთამბეჭდავია ტაძრის ინტერიერი, ასევე ლეგენდარული ”ეშმაკის ნაბიჯი” შესასვლელთან.

ტაძარში არის უძველესი სამეფო აკლდამა. აქ განისვენებს კაიზერი ლუდგიგ ბაიერი და სამეფო ოჯახის სხვა წარმომადგენლები.

ტაძრის სივრცეში მისი მშენებლობის პერიოდში მიუნხენის ყველა მცხოვრებისთვის იყო ადგილი გათვალისწინებული. მაშინ ქალაქში 13000 ადამიანი ცხოვრობდა. დღეს ტაძარი 4000 მომლოცველს იტევს აქ განლაგებული მერხების გამო. და მაინც მისი გრანდიოზულობა წარუშლელ შთაბეჭდილებას ტოვებს.

ტაძრის მშენებლობას საფუძველი ჩაეყარა 1468 წელს ჰერცოგ სიგიზმუნდის მიერ. მშენებლობა 1488 წელს დასრულდა. 1944 წელს ტაძარი მნიშვნელოვნად დაზიანდა, დარბაზის თაღები ნაწილობრივ ჩამოინგრა და ტაძარი გაიძარცვა. ომის შემდეგ ტაძარი ეტაპობრივად განახლდა. მისი რეკონსტრუქცია საბოლოოდ დასრულდა 1994 წელს.

ინგლისური ბაღი

ინგლისური ბაღი არის უდიდესი მსოფლიოს ქალაქებში არსებულ ბაღებს შორის. საუკუნეების მანძილზე ბაღი ცვლილებებს განიცდიდა, მას კვლავ და კვლავ ემატებოდა  ახალი შენობები და გამწვანებები.

 ყველაფერი 1789 წელს დაიწყო, როდესაც კიურფიურსტმა კარლ თეოდორემ მდინარე იზარზე პარკის გაშენების ბრძანება გასცა. პროექტი მან ბრიტანელ ბენჯამინ თომპსონს მიანდო, რომელიც ამავე დროს ბავარიის არმიაშიც მსახურობდა. პარკმა მიიღო ინგლისური ბაღის სახელი, რადგან ის მოწყობილია ინგლისურ სტილში. 

დღეს ბაღი მნახველებს სთავაზობს თავისუფალი დროის მრავალმხრივად გამოყენებას. ველოსიპედისტების და მორბენალების განკარგულებაშია 78 კილომეტრიანი გზების ქსელი. ფეხბურთის მოყვარულებს მინდვრები ელოდებათ. ულამაზეს ხედს სთავაზობს გასეირნების მოყვარულებს მთა ონოპეროსი, რომელიც პარკს ეკუთვნის. 1972 წელს გაიხსნა იაპონური ჩაის სახლი პარკის სამხრეთით. ის ხელოვნურ კუნძულზეა აშენებული. აქ მუდმივად ტარდება იაპონური ჩაის ცერემონიები. 

ინგლისურ ბაღში ლუდის ბაღიც არის, რომელიც 7000 ადგილიანია, ზუსტად ჩინურ კოშკთან. ეს თვალშისაცემი შენობა 25 მეტრიანია და 1789 წლით თარიღდება. ის მრავალჯერ დაიწვა და დაზიანდა, მაგრამ ყოველთვის ორიგინალურ ფორმას იბრუნებდა.

ლუდის სხვა ბაღი მდებარეობს ტბასთან. აქვე არსებული რესტორანი Seehaus უგემრიელესი სამზარეულოთი გამოირჩევა. ზეეჰაუსის უკან პარკის ჩრდილოეთი ნაწილია, რომელიც უფრო წყნარია.

გერმანული მუზეუმი

გერმანული მუზეუმს იზარზე განლაგებულ მუზეუმების კუნძულზე ყველაზე მეტი სტუმარი ჰყავს გერმანიაში. ის 1903 წელს დაარსდა ბავარიის მეცნიერებათა აკადემიის ფიზიკა-მათემატიკური მიღწევების გამოსაფენად. ათწლეულების მანძილზე მუზეუმს ახალი განყოფილებები შეემატა. მათ შორის არის ექსპონატები ტრანსპორტის, ფიზიკის, ენერგეტიკის, კომუნიკაციის სფეროებიდან.  

მნახველებს შეუძლიათ გვერდით საწარმოშიც გადაინაცვლონ და დაათვალიერონ სხვადასხვა მოწყობილობები. დიდ საგამოფენო დარბაზებში თითქოს გასაფრენად გამზადებული თვითმფრინავები და ვერტმფრენებია გამოფენილი. აქ ხელით შეხებაც ნებადართულია. გერმანულ მუზეუმში მძაფრად შეიგრძნობა. ტექნიკის მომაჯადოებელი ძალა 

ძველი პეტერი

წმიდა პეტრეს ტაძარი მიუნხენის ერთ-ერთი სიმბოლოა და ქალაქის უძველესი სამრევლო ტაძარია, რის გამოც ხალხმა მას სიყვარულით ”ძველი პეტერი” შეარქვა. ტაძარი ძველი ქალაქის შემაღლებულ ადგილას, პეტერის მთაზეა აღმართული. 

უკვე მე-11 საუკუნეში პეტერის მთაზე ამ ადგილას იდგა ტაძარი. საუკუნეების მანძილზე ტაძარი ბევრჯერ გადაკეთდა და გაფართოვდა. ამით აიხსნება ის განსხვავებული სტილის მიმდინარეობები, რაც ტაძრის ინტერიერშია შესამჩნევი. შთამბეჭდავია საუცხოოდ მოოქროვილი საკურთხველი, რომელიც მე-18 საუკუნით თარიღდება, ასევე გრანდიოზული ფრესკები. 

ტაძრის კოშკზე ასასვლელად 306 საფეხურის ავლაა საჭირო, მაგრამ ეს ნამდვილად ღირს, იმდენად ლამაზი ხედი იშლება ამ სიმაღლიდან მიუნხენის სახურავებზე. კარგ ამინდში ალპების დანახვაც შეიძლება.

ახალი რატუშა

ახალი რატუშა აგებულია ფლანდრიული ნიმუშის მიხედვით. შთამბეჭდავი და განთქმულია ზარების რეკვა რატუშის კოშკზე. ეს დღეში სამჯერ ხდება: 11, 12 და 17 საათზე. მიუნხენზე მშვენიერი ხედი აქვს 85 მ.სიმაღლის კოშკს. კოშკზე წვერზე დგას  მიუნხენის კინდლი - პატარა ბერი, რომელიც მიუნხენის დაარსების დროს გვაგონებს. 

მე-19 საუკუნეში მიუნხენის მოსახლეობის რაოდენობა მკვეთრად გაიზარდა. ქალაქის მმართველობისთვის ახალი შენობის აგების საჭიროების გამო 1867 წელს საფუძველი ჩაეყარა ახალი რატუშის მშენებლობას. რადგან ახალ რატუშას მიუნხენის მოქალაქეების განწყობა უნდა გამოეხატა, მშენებლობაში ადგლობრივი ხელოსნები, მხატვრები, მშენებლები იყვნენ ჩაბმული. შენობამ დასრულებული სახე 1881 წელს მიიღო. მაგრამ აღმოჩნდა, რომ ის პატარა იყო და მალევე გაფართოების სამუშაოებს ჩაეყარა საფუძველი. სრული კომპლექსი დასრულდა 1867-1909 წლებში.

ნიმფენბურგის სასახლე

ნიმფენბურგის სასახლე მიუნხენის აღმოსავლეთით მდებარეობს და ევროპის უდიდეს სამეფო სასახლეებს შორისაა. ის მიუნხენის უაღრესად მნიშვნელოვან ღირშესანიშნაობას წარმოადგენს.  ბაროკოს სტილის საუცხოო სასახლე ულამაზესი ბაღებით იზიდავს მნახველებს მთელი მსოფლიოდან. მიუნხენის მოსახლეობისთვისაც ის საყვარელი ადგილია. 

1664 წელს კიურფიურსტმა ფერდინანდ მარიამ ბრძანა სასახლის აგება. ამით მან საჩუქარი გაუკეთა საყვარელ მეუღლეს, რომელმაც ფერდინანდს დიდი ხნის ნანატრი მემკვიდრე მაქს ემანუელი აჩუქა. თავად მაქს ემანუელმა შემდგომში მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა სასახლის და ბაღის გაფართოვებაში. 

სასახლე დიდი ხნის მანძილზე იყო ვიტელსბახების დინასტიის საზაფხულო რეზიდენცია. ზოგ დარბაზში ბაროკოს სტილის დეკორაციები შენარჩუნდა, სხვები როკოკოს და კლასიკურ სტილშია გადაწყვეტილი. ავტორიტეტული არქიტექტორები ჯოვანი ანტონიო ვისკარდი, ლაო ფონ კლენზე და ფრანსუა ქუვილიესი მონაწილეობდნენ სასახლის გაფართოვებაში. უკანასკნელმა შექმნა გრანდიოზული ქვის დარბაზი, რომელშიც იოჰან ბაპტისტ ციმერმანმა ცენტრალური ფრესკა მოხატა. აღსანიშნავია ასევე მეფე ლუდვიგ I-ის მხატვრული გალერეა, ასევე ოთახი, სადაც მეფე ლუდვიგ II დაიბადა. 

სასახლეში გვერდით ფრთებზე არის ადამიანის და ბუნების საბუნებისმეტყველო მუზეუმი, ფაიფურის მუზეუმი, სადაც ნიმფენბერგის ფაიფურის საწარმოს ნაწარმია გამოფენილი, ასვე საჯინიბოების მუზეუმი. სასახლის უზარმაზარ პარკში მნახველს მრავალი სანახაობა ელის. პარკი 229 ჰა. ფართობისაა და ულამაზესია თავისი სკულპტურებით, ჩანჩქერებით, ტბებით. 

სასახლის დათვალიერება მხოლოდ ზაფხულის სეზონზე შეიძლება.

ძველი სურათების გალერეა Pinakothek

ძველი პინაკოთეკა არის მსოფლიოს უმნიშვნელოვანესი და უძველესი სურათების გალერეა. ევროპელი ხელოვნების 800-ზე მეტი ნაწარმოები აცოცხლებს ხელოვნების განვითარების გზას შუასაუკუნეების მხატვრობიდან როკოკომდე. ვენეციის ხელოვნება მისი განთქმული ოსტატის ტიციანის მიერაა წარმოდგენილი, ისევე როგორც ნიდერლანდებისა - ფრანს ჰალსის ნამუშევრებით. მუზეუმის მნიშვნელოვანი საგანძურია რუბენსის ნამუშევრები. ასევე აღსანიშნავია ძველი გერმანული მხატვრობა, რომელსაც ალტდორფერი და დიურერი წარმოგვიდგენენ. 

გალერეის შენობა კი ლეო კლენცეს შემოქმედების ნაყოფია და 1836 წლით თარიღდება. ის არქიტექტურის შედევრად ითვლება. გალერეა მიჩნეულია ასევე რომის, სანკტ-პეტერბურგის და სხვა მუზეუმების ნიმუშად. 1998 წლის მასშტაბური რეკონსტრუქციის შემდეგ ძველმა პინაკოთეკამ ახალი ბრწყინვალება შეიძინა.

ალიანც არენა - მიუნხენის ფეხბურთის ტაძარი

მიუნხენის ალიანც არენა არის ფეხბურთის სტადიონი ქალაქის ჩრდილოეთით. სტადიონზე 69.901 მაყურებელი ნაწილდება სამ რიგზე, რომელიც მთლიანად გადახურულია. ქვედა რიგები ძალიან ახლოსაა სათამაშო მოედანთან. 

ალიანც არენაზე პირველი თამაშები გაიმართა 2005 წელს. 2006 წლის მსოფლიო ჩემპიონატზე აქ ნახევარფინალში ერთმანეთს შეხვდნენ პორტუგალიის და საფრანგეთის გუნდები. 

სტადიონის მშენებლობა დაიწყო 2002 წელს, მას შემდეგ რაც მშენებლობას მოსახლეობის უმრავლესობამ დაუჭირა მხარი. სტადიონის დათვალიერება შესაძლებელია, როდესაც აქ თამაში არ მიმდინარეობს. 

იზარის კარიბჭე

ისტორიულ ძველ ქალაქს ესაზღვრება იზარის კარიბჭე. ქალაქის კარიბჭე 1285-1347 წლებში აიგო ქალაქის გაფართოების დროს ლუდვიგ ბავარიელის მიერ. 1833 წელს ფრიდრიხ ფონ გერტნერმა ის აღადგინა. მასზე გამოსახულია ფრესკა, რომელიც კაიზერ ლუდვიგის ტრიუმფალურ გამარჯვებას ასახავს. 

მეორე მსოფლიო ომში კარიბჭე მნიშვნელოვნად დაზიანდა. გასული საუკუნის 70-იან წლებში ის აღადგინეს. კარიბჭეს მთლიანად შენარჩუნებული აქვს ორიგინალურობა. 
 

ზოოპარკი Hellabrunn

მიუნხენის ზოოპარკი დაარსდა 1911 წელს, როგორც პირველი გეო-ზოოპარკი მსოფლიოში. წლის ყოველ სეზონზე ზოოპარკი გვთავაზობს შთამბეჭდავ სანახაობას. ცხოველები აქ თავს მშვენივრად გრძნობენ. მნახველები ათვალიერებენ ცხოველებს ხელისშემშლელი გალიების და ბარიერების გარეშე.

პარიზის დისნეი ლენდი

დისნეი-ლენდი. ისეირნეთ ზღაპრული კოშკების, თავგადასავლების, მხიარული მთების სამყაროში. 12 მილიონი დიდი და პატარა მნახველი მოწმობენ, რომ პარიზის დისნეი-ლენდი არის ევროპის ყველაზე უხვსტუმრიანი და საყვარელი ადგილი.  ატრაქციონებით, შოუებით და სანახაობებით სიამოვნებისთვის 2-3 დღე უნდა გამოყოთ და დაუვიწყარი შთაბეჭდილებები მიიღოთ. 

დისნეი-ლენდის მთავარი სანახაობა არის პარკი. აშშ-ს ”მაგიური სამეფოს” მსგავსად პარიზის პარკიც ხუთ ნაწილად არის დაყოფილი თემების მიხედვით, რომლებიც უმშვენიერეს მძინარე მზეთუნახავის სასახლეს გარს ერტყმიან. აქ შეგიძლიათ ესტუმროთ ველურ დასავლეთს, სადაც მოჩვენებების სახლი და იდუმალი მთაა. 

 Adventureland, როგორც სახელწოდებაც მიგვანიშნებს, თავგადასავლების სამყაროში მივყავართ, სადაც პირატებს და ავაზაკებს გადავეყრებით. Discoveryland პოპულარული სანახაობაა პარკში, რადგან აქაურობას ფიქტიურ მომავალში გადავყავართ. ფანტაზიების  ქვეყანაში განსაკუთრებით პატარა სტუმრებს უყვართ გასეირნება, რადგან აქ უოლტ დისნეის სამყარო ელოდებათ. დისნეის სტუდია-პარკში შესაძლებელია მისი ფილმების კულისებში შეხედვაც, ასევე სატელევიზიო სტუდიის დათვალიერება. 

  

 

 

 

 

 

პოტსდამი – გერმანიის მშვენება

     პოტსდამი მიმზიდველი და სასიამოვნო ადგილია მოგზაურობისა და დასვენებისთვის. ბრანდერბურგის დედაქალაქი ბევრ საინტერესო სანახაობას გვთავაზობს და სილამაზით ხიბლავს მნახველებს.

ქალაქი მდიდარია სასახლეებით, ბაღებით, ისტორიული ადგილებით. ძველ არქიტექტურულ შედევრებს ახლებიც ემატება. გერმანიის ეს ერთ-ერთი უმშვენიერესი ქალაქი ერთნაირად საინტერესოა სრულიად განსხვავებული ინტერესების და დასვენების მოყვარულებისთვის. 

    გასულ წლებში ქალაქში შეიქმნა თანამედროვე ტურისტული ინფრასტრუქტურა, რომელიც ყველა სურვილებს და მოთხოვნებს აკმაყოფილებს. თანამედროვე სასტუმროები, პანსიონატები, კერძო სასტუმროები სტუმრებს ყველანაირ კომფორტს სთავაზობენ. 

    სანსუსის პარკი (Sanssouci Park)

    პოტსდამის მთავარი და მიმზიდველი სანახაობა აერთიანებს ბუნებას, სასახლეებს, პატარა მშვენიერ ნაგებობებს. 2,9 კმ² სიდიდის პარკში არის 2,5 კმ. მთავარი გზა, რომელიც მიუყვება ულამაზეს პატარა მოედნებს ფანტანებით, სკულპტურებით და ყველა ღირშესანიშნაობას თავს უყრის. თუ პარკს მთავარი გზის აღმოსავლეთიდან გაუყვებით, მიადგებით დიდ ფანტანს, საიდანაც სანსოუცის მსოფლიოში ცნობილ სასახლეს იხილავთ. 

    330 მეტრი სიგრძის ორანჟერიის სასახლე იტალიური რენესანსის ტიპის ნაგებობების მიხედვით აშენდა. ორანჟერიის წინ აღმართულია მეფის ქანდაკება, რომელსაც ეს მშვენიერი ნაგებობა მიეწერება: ფრიდრიხ II-ს მარმარილოს ცხენიანი ქანდაკება კრისტიან დანიელ რაუხის ბერლინში აღმართული ბრინჯაოს ქანდაკების მცირე ასლია.

პარკი უხვადაა მორთული ქანდაკებებით. თუ მათ დაითვლით, შესაძლოა 400-ს გადასცდეთ.

    ახალი სასახლე სანსუსის პარკში

    სანსოუცის პარკში მდებარეობს  XVIII საუკუნის უდიდესი ნაგებობა – ახალი სასახლე (1763-69) ორასი დარბაზით, სხვადასხვა ღვთაების 428 ქანდაკებით, რომლებზეც თორმეტი მოქანდაკე და რამდენიმე ათეული ქვის ოსტატი ექვსი წლის მანძილზე მუშაობდა და რთავდა სასახლის ფასადს. სასახლის თეატრს სამხრეთ ფრთაზე ორი ზედა სართული უკავია. 

    აკლდამის ფორმით მოწყობილ სასახლის ერთ-ერთ დარბაზს ამშვენებს უამრავი ლოკოკინას და მოლუსკის ფორმები. ეს დარბაზი ერთ-ერთია 60 დარბაზიდან, რომელთა დათვალიერებაც ნებადართულია. დარბაზები ავეჯით, ფაიფურით, ლამაზი ნივთებით არის მორთული. ახალი სასახლე ფლობს 300 ნახატს. აქ უმთავრესად წარმოდგენილია იტალიელი, ჰოლანდიელი, ფრანგი მხატვრები. სასახლის მთავარი დარბაზი არის მარმარილოს დარბაზი ზედა სართულზე. ფრანგულ სარკეებიან დარბაზს მიმსგავსებული მარმარილოს გალერეა პირველ სართულზე ადრე სასადილო ოთახის როლს ასრულებდა. სამხრეთის ფრთაზე არის ფრიდრიხ II-ს საცხოვრებელი. 

    ახალი სასახლის ჩრდილოეთით მდებარე ანტიკური ტაძარი არის რომის პანთეონის მცირე ასლი. 1830 წლამდე მეფეები ანტიკურ საგანძურს ინახავდნენ, სანამ ამ საგანძურს ბერლინის მუზეუმში გადაიტანდნენ.

    სანსუსის სასახლე

    1747 წლის 1 მაისს ფრიდრის II-მ საზეიმო ბანკეტით გახსნა სანსოუცის სასახლე. ის ჩაფიქრებული იყო, როგორც ზაფხულის რეზიდენცია, მაგრამ მოგვიანებით მეფე მთელ დროს ამ სასახლეში ატარებდა.

    სასახლე ცნობილია მსოფლიოში და მდიდარია ავეჯით, სურათებით, ფაიფურის ნაწარმით, უმეტესად XVIII საუკუნიდან. გერმანული როკოკოს ულამაზეს დარბაზდ ითვლება სარკეებით ოპტიკურად გავრცობილი საკონცერტო დარბაზი, სადაც მხატვრობა, სკულპტურა, ხელოვნება ერთიან სურათს ქმნიან. საკონცერტო დარბაზს უერთდება მისაღები, სადაც სტუმრები მეფის აუდიენციას ელოდებოდნენ. 

    სასახლის ბიბლიოთეკაში 2200 წიგნია დაცული, რომლებიც პოტსდამის ქალაქის სასახლიდან გადმოიტანეს. ფრიდრიხის სამუშაო და საძინებელი ოთახებმა ცვლილება განიცადეს მისი გარდაცვალების შემდეგ. მისმა მემკვიდრემ ვილჰელმ II-მ დარბაზები კლასიკურ სტილში მოაწყო.

    ბორნშტედის მამული (Krongut Bornstedt)

    თავადების მამული წლების მანძილზე რემონტდებოდა და 2002 წლის ზაფხულში გაიხსნა. აქ თქვენ გაეცნობით ბრანდერბურგის და პრუსიის ისტორიას. აქ არის ლუდის სახარში და საცხობი, კაფე და საკონდიტრო, ასევე მანუფაქტურა. თითქოს ცოცხლდება ძველებური საქმიანობა მნახველის წინაშე, კალათების დაწვნა თუ მინის ოსტატობა. ბატოის სახლში კვლავ აღადგინეს კაიზერის სალონები.

    იტალიური სტილის ხორცისფრად და ვარდისფრად შეღებილი შენობების კომპლექსი სანსოუცის სასახლიდან მხოლოდ რამდენიმე ასეული მეტრითაა დაშორებული. კაიზერმა ფრიდრიხ III-მ და მისმა ინგლისელმა მეუღლემ ეს კომპლექსი საჩვენებელ მამულად გადააქციეს. 

   

    მარმარილოს სასახლე ახალ ბაღში

    ფრიდრიხ ვილჰელმ II-მ 1787-91 წლებში ბრძანა ძვირფასი რეზიდენციის აგება. დღეს ამ სასახლეში უძვირფასესი ხელოვნების ნიმუშებით დატკბობა არის შესაძლებელი. უძვირფასესი ლურჯი ფაიფურის ნაკეთობები მნიშვნელობით და ხარისხით უნიკალურია.

    ზედა სართულზე დარბაზები გარს აკრავს მარმარილოს ცენტრალურ საფეხურებს. აქ განსაკუთრებულია აღმოსავლურ სტილში მოწყობილი დარბაზი.

საბჭოთა არმია სასახლეს ოფიცრების კაზინოდ იყენებდა. 1961 წელს გერმანიის დემოკრატიულმა რესპუბლიკამ სასახლეში არმიის მუზეუმი მოაწყო.

    სესილიას სასახლე ახალ ბაღში

    ყველაზე გვიან და თანამედროვე სასახლეში არის 176 დარბაზი, რომლებიც ხუთი შიდა ეზოთია გამოყოფილი ერთმანეთისგან. დღეს სასახლის ერთი ნაწილი სასტუმროს როლს ასრულებს. სასახლის სხვა ნაწილებში კი მუზეუმია. 

    სესილიას სასახლე 1913-17 წლებში აიგო და აქ ჩატარებული პოტსდამის კონფერენციის შემდეგ მსოფლიო ისტორიაში შევიდა. 1945 წლის 2 აგვისტოს შუაღამეს მრგვალ მაგიდასთან სამი სახელმწიფოს მეთაურის მიერ ხელი მოეწერა პოტსდამის შეთანხმებას. დიდ ეზოში ყვავილებისგან შექმნილი საბჭოთა ხუთქიმიანი წითელი ვარსკვლავი არის გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკის დანატოვარი. რადგან საბჭოთა კავშირი ომის მთავარ ტვირთს ატარებდა და წამყვან როლს თამაშობდა, ამ ვარსკვლავის გარშემო შეთანხმდა სამი ძლევამოსილი სახელმწიფოს მეთაური   ომში ერთობლივი მოქმედების შესახებ.  

საკონფერენციო დარბაზი და დელეგაციების სამუშაო ოთახები თავდაპირველ ფორმას ინარჩუნებს. როდესაც სასახლე კონფერენციისთვის შეარჩიეს, ორიგინალური ავეჯის ნაწილი გაქრა. ამიტომ სასახლის 36 დარბაზი აღიჭურვა ავეჯით პოტსდამის სხვა სასახლეებიდან და ვილებიდან.

პრინცის ყოფილი სამუშაო და მოსაწევი ოთახები პრეზიდენტმა ტრუმანმა გამოიყენა სამუშაო და თათბირის დარბაზებად. უინსტონ ჩერჩილი პრინცის ყოფილ ბიბლიოთეკაში მოთავსდა, თუმცა მხოლოდ რამდენიმე კვირა დატკბა ბაბელსბერგის სასახლიდან გადმოტანილი უძვირფასესი ავეჯით. არჩევნებში დამარცხების შემდეგ მან გზა ატლეეს დაუთმო. სტალინმა წითელი სალონი აირჩია, პრინცესას სამუშაო ოთახი. მისი სამუშაო ადგილი იყო ბუხარსა და ფანჯარას შორის საწერ მაგიდასთან. 

    ზედა სართულებზე ტახტის მემკვიდრეების პირადი დარბაზებია, სადაც მათი მუდმივი საცხოვრებელი უნდა ყოფილიყო, მაგრამ საბჭოთა არმიის შემოსვლის შემდეგ 1945 წელს მათ სასახლე მიატოვეს და დასავლეთს შეაფარეს თავი.

    ბაბელსბერგის პარკი და სასახლე

    ბაბელსბერგის პარკის ხედი ტბის სიღრმეში, მდინარე ელბის შენაკადი ჰაფელი და განთქმული გლინიკის ხიდი განუმეორებელია თავისი მშვენებით. პეტერ იოზეფ ლენემ პარკს რომანტიული ელფერი აჩუქა. 

    პარკში მთავარი ღირშესანიშნაობაა ბაბელსბერგის სასახლე. 50 წელზე მეტხანს ის იყო პრინც ვილჰელმის, შემდგომში კაიზერ ვილჰელმ I-ის და მისი მეუღლის აუგუსტას საზაფხულო რეზიდენცია. სასახლესა და მის პარკში 1862 წლის 22 სექტემბერს შედგა უმნიშვნელოვანესი მოლაპარაკება მეფე ვილჰელმ I-სა და ბისმარკს შორის, რაც დამთავრდა ბისმარკის პრემიერ-მინისტრად და საგარეო მინისტრად აღიარებით.

ინგლისური გოთიკის სტილში გადაწყვეტილი ნაგებობა 1835-1849 წლებში აიგო. გეგმის შემუშავება დაევალათ ცნობილ არქიტექტორებს კარლ ფრიდრიხ შინკელს, ლუდვიგ პერსიუსს და იოჰან ჰაინრიხ შტრაკს. მშენებლობა ორ ფაზად წარიმართა. სასახლეში განსაკუთრებით შთამბეჭდავია საცეკვაო დარბაზი მისი ვარსკვლავებიანი ჭერით და შთამბეჭდავი ინტერიერით. 

    ბაბელსბერგის სასახლე არის პრუსიული სასახლეების და ბერლინ-ბრანდერბურგის ბაღების ფონდის და UNESCO-ს მფარველობაში.

ბაბელსბერგის პარკში სეირნობისას ასევე თვალში მოსახვედრია ულამაზესი პატარა სასახლე, მშვენიერი ფანჩატურები, საჯინიბო, მატროსების სახლი. 

    ბაბელსბერგის ფილმების პარკი

    ფილმების სამყარო ისეთი არ არის, როგორიც გარედან ჩანს. ბაბელსბერგის ფილმების პარკში მნახველებს კულისებში შეხედვა შეუძლიათ. აქ ნახავთ, რამხელა შრომით, სიყვარულით და რამდენი წვრილმანის გათვალისწინებით ხდება ფილმებზე მუშაობა.

   დაძაბული სანახაობა ელის ყველას პარკში, სადაც ტრიუკების ოსტატები, ცხოველების მომთვინიერებლები, პიროტექნიკოსები მნახველებს აოცებენ ოსტატობით. სატელევიზიო სტუდიაში მსურველებს შეუძლიათ მოექცნენ ყურადღების ცენტრში როგორც დიქტორები, სინოპტიკოსები, მენეჯერები. 

    მედიის ქალაქში მოგზაურობით ბაბელსბერგი გვახედებს ისტორიაში, აწმყოსა და მომავალში. ასევე მნახველებს შეუძლიათ ახლოდან გაეცნონ პოპულარული მოღვაწეების საქმიანობას.

    პარკი ბევრ სიამოვნებას მოგანიჭებთ, გაგაოცებთ და განგაცდევინებთ. ბავშვებს აქ მრავალი საინტერესო და დაუვიწყარი სანახაობა ელით. 

 

    ჰოლანდიური კვარტალი ისტორიული ცენტრში

    პოტსდამის ცენტრში არის პატრა ჰოლანდიური იდილია ”პატარა ამსტერდამად” წოდებული. 

1734 წელს ჰოლანდიელი კოლონისტებისთვის დაიწყო არქიტექტურული ანსამბლის მშენებლობა. 1742 წელს მშენებლობა დასრულდა. კომპლექსი 100-ზე მეტ ულამაზეს სახლს აერთიანებს მშვენიერი ბაღებით. ჰოლანდიას მოგვაგონებს ასევე წითელი აგურით ნაშენი სახლები, რომლებიც ”პატარა ამსტერდამის” დასრულებიდან 40 წელში აიგო.

    Biosphäre Potsdam

    გერმანიის უდიდესი ბოტანიკური ბაღი წარმოგვიდგენს ჯუნგლებს 20000 მცენარით. 14 მეტრი სიმაღლის ხეები და პალმები მწვანე სახურავს ქმნიან. ბილიკებს ამკობენ ორქიდეები, კაკაოს და ყავის ხეები. ჩანჩქერი, ტროპიკული ტყის შრიალი, წვიმის ხმა ჯუნგლების ატმოსფეროს ქმნიან.

   ტერარიუმი მწერებით, ტროპიკული თევზებით ტროპიკულ ცხოველთა სამყაროს გვაცნობს.

     ჰანს-ოტოს თეატრი

    თეატრის ახალი შენობა ქალაქის ერთ-ერთ ღირსესანიშნაობად იქცა. მისი ხედი ტბის სივრცეში ულამაზესი სანახაობაა. ახალ თეატრში გრძელდება პოტსდამის მდიდარი თეატრალური ტრადიციები. 

    1952 წლიდან თეატრი ჰანს-ოტოს სახელობისაა. ეს იყო უაღრესად ნიჭიერი და პერსპექტიული ახალგაზრდა მსახიობი, რომელიც ნაცისტურმა რეჟიმმა გაასამართლა და შემდგომ სიკვდილით დასაჯა. ჰანს-ოტო პირველი  და ყველაზე ავტორიტეტული მსახიობი იყო, რომელიც ნაცისტურ რეჟიმს ემსხვერპლა. ერთ-ერთ ღია წერილში ბერტოლდ ბრეხტი მას მოიხსენიებს, როგორც იშვიათ და მოუსყიდავ პიროვნებას.